Alle ruimte voor wind en water op natuurstrand

Ten zuiden van IJmuiderslag ligt één van de mooiste, natuurlijke stranden langs de Noord-Hollandse kust. Als natuurliefhebber kun je hier een prachtige dynamiek ervaren, die in het strak georganiseerde Nederland nog zelden is te zien. Het brede strand met grillige zandduinen, natte valleien en dichtbegroeid struweel ziet er elk jaar weer anders uit. Die constante verandering trekt allerlei specialistische planten en paddenstoelen aan. Als je deze natuur in alle rust wil ontdekken, kom dan in de vroege of late uurtjes, want het Kennemerstrand is een populaire plek om de hond uit te laten, te sporten of strandwandeling te maken.

Slingeren langs de slufter

Vanaf de hoger gelegen parkeerplaatsen van IJmuiderslag heb je een mooi weids uitzicht over het landschap. Rechts ligt de grote duinplas van het Kennemermeer, links de duinen van het Kennemerstrand. Wat direct opvalt is de slingerende strook van water, riet en moerasbos, direct achter de zandduinen op het strand. Deze slufter is lang geleden tijdens een storm ontstaan, toen woest zeewater door de duinenrij brak. Het Strandvonderpad, achter het restaurant, loopt er dwars doorheen, richting het strand. Leuker is om na de afdaling direct links af te slaan en het zandpad te volgen dat slingerend langs de oostkant van de natte vallei loopt. Aan weerszijden is het pad omgeven door een hoge muur van wilgen, duindoorn en vlier. Na een wandeling van 10 minuten bereik je de zandduinen.

Weerspiegeling wolkenlucht van hagelbui in ondiep water op het Kennemerstrand bij IJmuiden. | © Ronald van Wijk Fotografie

In natte winters ligt er vaak een dun laagje water op het strand waarin de wolkenluchten perfect worden weerspiegeld.

Kunstwerken van zand

Er zijn maar weinig plekken langs de Nederlandse kust waar de duinen zo fraai gevormd zijn als op het Kennemerstrand. Omdat wind en water hier vrij spel hebben, is er een spectaculair landschap ontstaan met uitgeblazen vlaktes, slingerende zandlijnen, diepe kerven en steile storthellingen. Als fotograaf kun je hier de mooiste close-ups maken van de kunstzinnige vormen in het zand, vooral na perioden met stormachtige wind. Wees er wel op tijd bij, want de ‘verse creaties worden snel belopen door de vele wandelaars. Aan het einde van de dag komen de zandduinen van het Kennemerstrand tot leven. Als de zon laag aan de hemel staat en het warme strijklicht over het zand schijnt, worden de contouren van de duinen extra benadrukt. Dat is hét moment om landschapsfoto’s te maken.

Een zee aan bloemen

In de duinen van het Kennemerstrand komen veel planten tot bloei. Je vindt hier bijna alle soorten die kenmerkend zijn voor natuurlijke, dynamische duinen vlakbij zee. Helmgras, zandhaver en biestarwegras zijn echte ‘duinbouwers’; met hun wortels houden ze zand vast zodat er kleine duintjes ontstaan. In hun kielzog vestigen zich planten met echte kustnamen als blauwe zeedistel, zeemelkdistel, zeepostelein, zeeraket, zeewolfsmelk en zeewinde. Die laatste ken ik maar van een aantal groeiplaatsen, zoals de Slufter op Texel en De Rellen in Wijk aan Zee. In de luwte van de helmduinen, vlakbij Strandslag Zeeweg van het Nationaal Park Zuid-Kennemerland groeien er tientallen bij elkaar. De grote, roze bloemen verschijnen aan het begin van de zomer. Ze hebben vijf strepen op de bloembladeren die samen een prachtige ster vormen.

Zeldzame zwammen tussen helmgras

Bij mycologen staat het Kennemerstrand bekend om de vele paddenstoelen. Die zou je eerder in het bos verwachten, maar óók op het kale zand komen zwammen voor. Het zijn echte specialisten, die zich kranig staande weten te houden in het barre woestijnklimaat. Ze zijn tot ver in de winter te zien. Kijk vooral in de buurt van helmgras want de meeste soorten zijn voor de schaarse voedingsstoffen aangewezen op dood organisch materiaal. In de eerste duinenrij maak je goede kans op duinfranjehoed, duinstinkzwam, duinveldridderzwam, zandtulpje en helmharpoenzwam. Op de plekken met meer begroeiing landinwaarts zijn soorten als zeeduinchampignon algemeen. Regelmatig worden er op het Kennemerstrand nieuwe soorten ontdekt die zeer zeldzaam zijn of voor het eerst in Nederland zijn waargenomen. Goed opletten dus!

Bron: artikel Tussen Duin en Dijk, nr. 3 2015

Waar land en lucht samenkomen

Het strand is opvallend breed en vlak. Door de ligging bij de Zuidpier wordt hier continu vers zand aangevoerd vanuit zee. De weidsheid maakt het strand aantrekkelijk voor de fotografie van wolkenluchten, vooral in de herfst en winter. Na perioden met veel regen blijft er vaak een dun laagje water liggen op het verzadigde zand. In het stille, ondiepe water worden de wolkenluchten tot in perfectie weerspiegeld. Dat levert spectaculaire foto’s op, vooral vanuit een laag perspectief. Probeer het maar eens. Hier en daar liggen nog wat jonge duintjes op het strand. De meesten worden in de winter weggespoeld door de zee, maar op een aantal plaatsen houden ze standvastig stand. Het zijn ideale broedplaatsen voor kustvogels als de bontbekplevier en strandplevier, maar met de vele wandelaars en loslopende honden in de buurt, is het onwaarschijnlijk dat ze zich vestigen.

Een actueel overzicht van planten en dieren die zijn waargenomen op het Kennemerstrand. Vergeet niet om ook zelf waarnemingen toe te voegen met de handige Obsidentify-app.

Waarneming.nl

Het eerste paviljoen aan de noordkant van het Kennemerstrand is een bolwerk van watersporters. Met een heerlijk ‘nuchter’ sfeertje en menukaart met Mexicaans tintje.

hightidesurfandfood.nl

Dit ruime appartement op IJmuiderslag ligt op steenworp van strand, zee en duinen. Vanaf het eigen terras heb je een mooi uitzicht en kun je elke avond genieten van de zonsondergang.

booking.com
Leestip

Duinen en mensen Kennemerland

Als je meer wilt weten over de geschiedenis en natuur van de duinen tussen Vogelenzang en Bergen, dan mag je dit boek niet missen. Met veel kaarten, foto’s en achtergronden. Het boek is inmiddels uitverkocht, maar nog goed tweedehands te vinden. Of bestel een digitale versie (PDF) bij de uitgever.

Zoek tweedehands
Route

Kennemerstrand

Vanaf de parkeerhavens op het hoger gelegen IJmuiderslag sta je binnen vijf minuten op het Kennemerstrand. Je kunt kiezen uit twee toegangspaden. Achter het voormalige restaurant aan de zuidzijde ligt het Strandvonderpad, dat na een steile afdaling het moerasbos van de slufter doorkruist. Alternatief is de trap in het midden met een doorsteek via het Jutterpad aan de linkerkant.

Navigatieadres: IJmuiderslag 10, 1974 VV IJmuiden

Toegang

Kennemerstrand

Alle bezoekers van het Kennemerstrand dienen zich te houden aan de Algemene Plaatselijke Verordening (zie deel 3) van de Gemeente Velsen. Daarnaast is het strand ingedeeld in zones, waarin verschillende activiteiten zijn toegestaan. In het algemeen geldt voor het zuidelijk deel dat je overal kunt wandelen en dat honden het hele jaar mogen loslopen. Ook paardrijden is mogelijk, weliswaar in het hoogseizoen beperkt tot de avond.

Strandzonering