Heerenduinen

Opwarmen op de Sparrenberg

Na zo’n 15 minuten wandelen stuit je op de Sparrenberg; een open plek, midden in het bos. Boven op de duinhellingen staan een aantal prachtige naaldbomen, die met hun kronkelende stammen en takken op reusachtige bonsai-bomen lijken. De zanderige, met mossen bedekte hellingen zijn een welkome afwisseling in het schaduwrijke, koele bos. Voor insecten zijn deze open plekken belangrijk om op te kunnen warmen. Op het kale zand lopen de temperaturen snel op. Vlinder als gehakkelde aurelia, kleine vos en bont zantoogje spreiden hun vleugels om zoveel mogelijk zonlicht op te vangen. Met een beetje geluk spot je hier ook de zandhagedis. Meestal leven ze in meer open delen van het duingebied, maar een klein aantal hagedissen is hier in 2001 uitgezet omdat hun oorspronkelijke leefgebied werd opgeofferd aan de haven van IJmuiden.

Spoorzoeken in het eikenbos

Een goed ontwikkeld, natuurlijk eikenbos trekt veel dieren aan. Overal zijn hun tekens zichtbaar, als je er maar oog voor hebt. De sporen van grote dieren als damherten, paarden en schotse hooglanders zijn niet te missen. Overal zie je aangevreten boomstammen en takken. In de voedselarme winters staat boomschors hoog op het menu en worden de bomen in de Heerenduinen vakkundig kaal geknabbeld. Andere sporen van grote grazers zijn de vele pootafdrukken in het zand en drollen op de grond. Mocht je een kleine drol zien met een puntig uiteinde, dan is er waarschijnlijk een vos langs geweest. Ze poepen vaak op hogere plekken zoals een boomstronk, zodat de lucht goed wordt verspreid. Even verderop ligt een hoopje veren van een geplukte duif, misschien wel prooi van diezelfde vos. Hier is het even goed kijken of de veerpennen nog intact zijn. Zo ja, dan is de duif geslagen door sperwer of havik, want roofvogels trekken de veren uit het lijf, terwijl de vos ze afbijt.

Rondje Moriaan

Halverwege de route steek je het fietspad over en wordt het landschap geleidelijk steeds opener. Het pad slingert door bosrijke valleien en over glooiende duinhellingen met struiken als meidoorn en liguster. Onderweg passeer je een aantal bunkers, verscholen in de hoge duintoppen aan de Heerenduinenweg. Een kijkje binnen nemen gaat helaas niet. De meeste betonnen bouwwerken zijn afgesloten en alleen toegankelijk voor vleermuizen die hier ongestoord kunnen overwinteren. Op de uiterste westpunt van de wandeling ligt een mooi uitkijkpunt met bankje (De Moriaan). Richting het zuiden kijk je uit over het weidse landschap van het nationale park. Tot ver aan de horizon strekt het duingebied zich uit, alsof er geen einde aan lijkt te komen. Het contrast met de noordzijde kan haast niet groter zijn. Hier blokkeren torenhoge flats van Zeewijk het zicht op de omgeving.