Blinkend zand van imposant stuifduin
Het Buizerdvlak ligt noordelijk van Bergen aan Zee, op de grens tussen de Schoorlse Duinen en het Noordhollands Duinreservaat. Het gebied staat bekend om het indrukwekkende stuifduin dat hier het landschap domineert. Het witte, kalkarme zand schittert al van verre in de zon. Het is fascinerend om te zien hoe het stuivende zand langzaam naar het oosten ‘wandelt’ en alle struiken en naaldbomen die in de weg staan onder een dikke laag zand bedekt. Ook het fietspad is regelmatig slachtoffer van het natuurgeweld en moet met machines ontzet worden. Het Buizerdvlak is niet toegankelijk voor publiek, maar is goed vanaf het fietspad te bewonderen.
Een wandelend duin dat elk jaar enkele meters aflegt
Het stuifduin is het resultaat van een groot natuurherstelproject dat in 2010 van start is gegaan. Beheerders PWN en Staatsbosbeheer wilden de natuurlijk dynamiek terugbrengen door een groot slapend duin weer wakker te schudden. Als eerste stap werden op de zuidwestzijde de begroeiing en voedselrijke bodemlaag afgegraven en afgevoerd. Zo kon de zeewind weer grip krijgen op het losse zand. In de jaren erna werden nieuwe uitgestoven wortels telkens verwijderd. Met deze aanpak is het grote duin is in beweging gekomen en wandelt het massief nu elk jaar enkele meters naar het oosten. Ik kom er graag en vind het een prachtig schouwspel, vooral als het stormt en het zand woest door de lucht vliegt.
Het stuivende zand is niet te stoppen en verovert langzaam maar zeker terrein op het naaldbos.
Paddenstoelen die niet van concurrentie houden
In zo’n gortdroge zandwoestijn met al dat rondvliegende zand zou je weinig leven verwachten. Toch weten planten en dieren er voet aan de grond te krijgen. Vaak zijn het specialisten die juist hier, op plekken met weinig concurrentie, hun kans grijpen. Fascinerend zijn de vele paddenstoelen. De meeste soorten overleven op de voedingsstoffen uit de wortels en bladeren van helmgras. Een van de mooiste is het zandtulpje. Dit fotogenieke zwammetje kom eerst als een bolletje uit het zand om na een tijdje open te barsten in de vorm van een tulp en later een ster. Ze zijn vooral te vinden in de helmduinen vlakbij zee, maar laten zich ook zien op grote stuifduinen zoals het Buizerdvlak.
Pootafdrukken in strijklicht
Op het kale zand van stuifduinen is het voor dieren onmogelijk om niet gezien te worden. Zelfs in de dekking van de donkere nacht laten ze een onvergetelijke indruk achter. Kriskras over het maagdelijke zand lopen de pootafdrukken van vogels, hagedissen, konijnen, hazen, vossen en insecten. Een getraind oog hoef je niet te hebben, met speels gemak leer je snel te herkennen welke dieren gepasseerd zijn. Ook kun je er prachtige, kunstzinnige foto’s van maken. Vooral als het zonlicht laag staat en de schaduwen lang zijn. Daar krijg ik als fotograaf nooit genoeg van.
Uitgeblazen, natte valleien
Verspreid in het Buizerdvlak liggen natte duinvalleien. Hier vinden vogels als bokje en watersnip een veilige plek om te rusten. Af en toe worden ze opgeschrikt door een passerende Schotse hooglander. Op de vochtige grond komen zeldzame planten tot bloei, zoals het heidekartelblad. Deze plant met kleine roze bloemen maakt optimaal gebruik van haar omgeving. Ze steelt voedingsstoffen van andere planten en verleidt mieren tot het verspreiden van haar zaden. Even verderop staan zomprus en strandduizendguldenkruid. Deze pioniers pakken hun kans op de nieuwe, natte valleien aan de westzijde van het stuifduin. Hier is inmiddels zoveel zand weggeblazen (tot wel 6 meter) dat het grondwater is bereikt en de lage delen onder water staan.
Deze geel gemarkeerde wandelroute van 3,6 km komt in de buurt van het Buizerdvlak. Het is vrij eenvoudig om even een uitstapje te maken naar het stuifduin om daarna de route weer te vervolgen.
Een mooie afwisselende wandeling (rode pijltjes) door de duinen ten noorden van Bergen aan Zee. De route loopt grotendeels gelijk met het Thaborpad (3,6 km), maar neemt nog een extra stuk mee.
Op het natuurplatform Waarneming.nl vind je een overzicht van planten en dieren die recent zijn waargenomen in het Buizerdvlak. Inclusief foto's, geluiden, kaarten en grafieken.
Het imposante gebouw van Huize Glory ligt bovenop een hoog duin met bossen en mooie uitzichten. Er zijn hotelkamers en appartementen. Eenvoudig ingericht, maar je slaapt op een bijzondere plek.
Leestip
Duinen en mensen Kennemerland
Als je meer wilt weten over de geschiedenis en natuur van de duinen tussen Vogelenzang en Bergen, dan mag je dit boek niet missen. Met veel kaarten, foto’s en achtergronden. Het boek is inmiddels uitverkocht, maar nog goed tweedehands te vinden. Of bestel een digitale versie (PDF) bij de uitgever.
Route
Buizerdvlak
Het Buizerdvlak is bereikbaar via Duiningang Verspyckweg in Bergen aan Zee. Vanaf de parkeerplaats is het ongeveer 20 minuten wandelen naar de plek waar het stuifduin het fietspad kruist. Vanaf dit punt kun je goed zien hoe de naaldbomen aan weerszijden worden bedekt door het stuivende zand.
Navigatieadres: Verspyckweg 17, 1865 BJ Bergen aan Zee
Toegang
Noordhollands Duinreservaat
Het Noordhollands Duinreservaat is toegankelijk van zonsopkomst tot zonsondergang. Wandelen, fietsen en paardrijden is alleen toegestaan op paden en speelvelden. Honden zijn welkom, mits kort aangelijnd. Uitzonderingen zijn aangegeven op borden. Voor toegang tot het gebied heb je een duinkaart nodig. Deze kun je kopen bij een kaartautomaat of via de website van PWN. Alle toegangsregels vind je hier.
Andere bezienswaardigheden in regio Bergen
Bergerbos & ’t Oude Hof
Er lijkt geen einde te komen aan de lange bomenlanen in dit eeuwenoude bos bij Bergen. Met elke stap duikt er weer een nieuwe verrassing op.
Linksche Rand & De Meertjes
Klimmen over hoge uitkijkduinen en struinen langs oevers van meertjes en poelen. Spot jij de ijsvogel? Een avontuurlijk rondje door de duinen bij Bergen.
Meeuwenlekken
Een oase van rust waar je zelden andere mensen ziet en helemaal kunt opgaan in de natuur. Op slechts 20 minuten wandelen van de duiningang.
Uilenvanger & Lange Vlak
Een afwisselend duinlandschap ten noorden van de weg naar Bergen aan Zee. Met mooie vergezichten over open vlaktes en uitgestrekte heidevelden.
Verbrande Pan
Kunstenaars komen hier al honderden jaren voor inspiratie. Gaan de glooiende duinhellingen en sprookjesachtige bossen ook jou betoveren?
Zuiderachterveld
Vergeet je camera niet, want dit landschap is een perfect plaatje en er groeien planten die je nergens anders ziet. Vanuit Bergen aan Zee loop je er zo in.