Struinen door eeuwenoud bos vol verrassingen

Al eeuwenlang ligt er in het dorp Bergen een weelderig bos met een chique uitstraling. Het Bergerbos, onderdeel van Landgoed ’t Oude Hof, dateert uit de 17e eeuw en staat bekend om zijn lange bomenlanen met prachtige zichtassen, sprookjesachtige eikenbossen en het statige landhuis met slotgracht. Op een relatief kleine oppervlakte is er ontzettend veel te ontdekken. Je kunt de gemarkeerde wandelroute volgen (4 km) of een eigen weg kiezen over de vele wandelpaden. Hou wel rekening met drukte. Het Bergerbos is erg populair bij hondenbezitters, wandelaars en sporters. Maar laat dat je niet weerhouden. Via de smalle struinpaadjes zijn er genoeg rustige hoekjes te vinden. 

Woud van hulst tussen oude bomen

Vanaf de ingang bij Restaurant Duinvermaak betreed je de noordkant van het Bergerbos. Wat hier direct opvalt zijn de enorme bomen. Er staan eiken en beuken van honderden jaren oud. In de luwte van de steile duinhellingen hebben ze een hoogte van wel 20 meter bereikt. In de toppen roffelen spechten op het hout en kruipen boomklevers heen en weer. Een enkele boom heeft het niet gered. Ze liggen roerloos op de grond of staan nog deels overeind. Het dode hout is ideaal voor het fotograferen van paddenstoelen in de herfst, zoals tonderzwam, porseleinzwam en biefstukzwam. De ondergroei van het bos bestaat voornamelijk uit hulst, bekend van de donkergroene, stekelige bladeren en dieprode bessen in de winter. De struiken bieden dekking aan de spaarzame bosvogels die zich in de drukte staande weten te houden.

De Sparrenlaan in het Bergerbos is één van de mooiste bomenlanen in Noord-Holland | © Ronald van Wijk Fotografie

De Sparrenlaan in het Bergerbos is één van de mooiste bomenlanen in Noord-Holland.

Een plaatje van de Sparrenlaan

Het Bergerbos wordt doorkruist door meerdere bomenlanen, wat een wandeling erg overzichtelijk maakt. De hoofdas is de Sparrenlaan, die het gebied van noord naar zuid doorkruist en bezoekers tot aan de voordeur van het landhuis brengt. Aan weerszijden van het 1,5 kilometer lange pad staan oude, grove dennen. Een ongebruikelijke keuze van beplanting, maar met hun grillige takken en schuin gegroeide stammen is het een plaatje om te zien. Voor kunstenaars uit het dorp is de Sparrenlaan een geliefde stek, dat al mening leeg canvas heeft gevuld. In de loop der tijd is een deel van de oorspronkelijke bomen omgevallen en zijn er open plekken in de laan ontstaan. Met de aanplant van nieuwe bomen wil beheerder PWN de vroegere glorie herstellen. Gelukkig maar, want het is een unieke plek waar je nog steeds prachtige foto’s kunt maken.

Sprookjesbos met groene kussens

Als je het mij vraagt, ligt het mooiste deel van het Bergerbos in de westhoek, ten noorden van de Eeuwigelaan. Hier bestaat het landschap uit lage eiken op kleine duintjes, afgewisseld met enkele besloten heideveldjes. Liefhebbers van mossen kunnen hier hun hart ophalen. De kronkelende, takken van de eiken zijn bedekt met een hele reeks aan blauwgrijze korstmossen (o.a. gewoon schildmos, eikenmos en melig takmos). Aan de voet van de bomen groeit eikvaren en liggen felgroene mossentapijten van o.a. haarmos. Extra bijzonder zijn de groene heuveltjes van kussentjesmos, die het landschap een sprookjesachtig karakter geven. Ik heb ze zelden zo mooi gezien. Wie al dit moois in alle rust wilt bestuderen of fotograferen, volgt de smalle struinpaadjes die links en rechts van de wandelpaden het bos induiken.

Gele aardappelbovist

In de herfst is het Bergerbos het domein van de gele aardappelbovist. Ze komen hier opvallend veel voor. De 5 tot 10 cm grote, bolvormige buikzwammen zijn makkelijk te spotten dankzij hun opvallende, gele kleur. Je vindt ze op de grond bij eiken en berken. De buitenkant van de zwam is ruw en heeft vaak veel schubben. Later in het seizoen scheurt de huid aan de bovenkant open en worden de zwarte sporen verspreid via de wind. Dan is ook goed hun muffe geur te ruiken. Op het eerste gezicht lijkt de aardappelbovist ietwat op een truffel, maar kom niet in verleiding om een hap te nemen want de zwam is giftig en kan serieuze klachten veroorzaken.

Deftig landgoedbos bij ’t Oude Hof

Ten zuiden van de Eeuwigelaan ligt het deftige gedeelte van het Bergerbos. Lange, kaarsrechte lanen met oude beuken leiden wandelaars naar een statig, wit landhuis, omgeven door een slotgracht. Dit is het hart van Landgoed ’t Oude Hof. Het huis doet tegenwoordig dienst als conferentiecentrum. In het bijbehorende restaurant worden verfijnde gerechten serveert met ingrediënten uit de aangrenzende moestuin. En even verderop ligt een monumentale zwarte schuur, waarin een filmtheater is gevestigd. Natuurliefhebbers kunnen zich goed vermaken in het omringende bos. Het staat bekend om de stinzenplanten in het voorjaar (o.a. veel daslook), zeldzame kostmossen op de oude bomen en talrijke vleermuizen die er ’s nachts rondfladderen. En je kunt er in de herfst prachtige foto’s maken als de herfstkleuren van de beuken weerspiegelen in de sloten.

Een afwisselende wandeling door het Bergerbos ten noorden van de Eeuwigelaan. Met grillige eiken, lange bomenlanen, kleine heideveldjes en een uitkijkduin. De wandelroute is gemarkeerd met rode pijltjes

natuurwegwijzer.nl

Vanuit het centrum van Bergen maak je een leuk rondje van 1,5 uur door het Bergerbos, Landgoed 't Oude Hof en over het Wiertdijkje. Met kaart en gpx-bestand. Ontwikkeld door Roots magazine.

wandelnet.nl

Op Waarneming.nl vind je een overzicht van planten en dieren die zijn waargenomen in het Bergerbos en 't Oude Hof. Inclusief foto's, geluiden, kaarten en grafieken.

Waarneming.nl

Restaurant Duinvermaak is gevestigd in een prachtig pand uit 1913, tegenover de parkeerplaats bij Duiningang Zwarteweg. Er is een speeltuin voor kinderen. Specialiteiten zijn pizza's en pannenkoeken.

duinvermaak.nl

Blooming hotel ligt net buiten het centrum van Bergen, mooi verscholen in het bos, aan de voet de steile duinhellingen. Vanuit het stijlvolle hotel met 130 kamers loop je direct de natuur in.

weareblooming.com
Leestip

Duinen en mensen Kennemerland

Als je meer wilt weten over de geschiedenis en natuur van de duinen tussen Vogelenzang en Bergen, dan mag je dit boek niet missen. Met veel kaarten, foto’s en achtergronden. Het boek is inmiddels uitverkocht, maar nog goed tweedehands te vinden. Of bestel een digitale versie (PDF) bij de uitgever.

Zoek tweedehands
Route

Bergerbos & 't Oude Hof

Met een (gratis) parkeerplaats én het gezellige restaurant Duinvermaak is Duiningang Zwarteweg een perfecte startplaats voor een bezoek aan het Bergerbos. Wie liever in de buurt van ’t Oude Hof begint, kan zijn geluk beproeven bij de enkele parkeerplaatsen bij het landhuis, bereikbaarbaar via de Roodeweg (afslag Eeuwigelaan).

Navigatieadres: Breelaan 132, 1861 GH Bergen

Toegang

Bergerbos

Het Bergerbos is vrij toegankelijk tussen zonsopkomst en zonsondergang. Tijdens het broedseizoen (15 maart t/m 15 juni) geldt er een aanlijnplicht voor honden. Fietsen op de onverharde paden is niet toegestaan. Wie een bezoek aan het Bergerbos combineert met het Noordhollands Duinreservaat, dient in het bezit te zijn van een duinkaart (o.a. te koop bij kaartautomaat).

Duinkaart kopen