Bosrijk duingebied van koninklijke allure
Landgoed Bakkum ligt ten westen van het dorp Bakkum-Noord. Ik kom er graag, omdat je hier veel landschapstypen op korte afstand bij elkaar vindt. Die variatie komt voort uit een lange geschiedenis van menselijk ingrijpen, door een indrukwekkende reeks van eigenaren. Het is zelfs drie generaties in koninklijk bezit geweest. Het resultaat is een mooie mix van bossen, open weides en waterpartijen waar elk seizoen iets te zien is. Een gemarkeerde wandelroute leidt in een uur langs de hoogtepunten. Heb je meer tijd? Dan kun je een bezoek combineren met de Wei van Brasser of het Zeerijdtsdijkje.
Vogels spotten bij het Meertje van Vogelenzang
Een bezoek aan Landgoed Bakkum is niet compleet zonder het Meertje van Vogelenzang (ook wel ‘Karpervijver’ genoemd). Het meer ligt verscholen in het bos. Vanaf het omringende pad langs de oevers zijn er mooie doorkijkjes op het water en de overhangende of omgevallen bomen. In het midden ligt een eiland waar vaak reigers en aalscholvers rusten. Op het water zijn veel ganzen (grauwe gans, brandgans) en eenden te zien, zoals slobeend, krakeend, pijlstaart, wintertaling, krooneend, tafeleend, grote zaagbek en kuifeend. Met een beetje geluk zie je ook een grote zilverreiger foerageren, een ijsvogel voorbijvliegen of hoor je het prachtige gehoemp van de geheimzinnige roerdomp. In de zuidoosthoek van het meer staat een vogelkijkscherm, waar je verdekt kunt genieten van alle vogelpracht.
Het warme licht van de zonsopkomst schijnt op de bomen langs het Meertje bij Vogelenzang.
Mijmeren langs de Diepe Sloot
Een van de mooiste stukjes is het wandelpad langs de Diepe Sloot, dichtbij ingang Noorderstraat. Deze sloot is gegraven in 1832 en voert water vanuit het duingebied naar de polder. Dit deel heeft de laatste jaren wel wat glans verloren door intensief gebruik door mountainbikers en de kap van veel bomen. Toch blijft het fijn om te wandelen langs het stromende water. Dat geeft altijd iets extra’s. Aan de waterkant zijn vaak roestbruine vlekken en een olieachtig vliesje te zien. Het lijkt op vervuiling, maar geeft juist aan dat de kwaliteit van dit (kwel)water uitzonderlijk goed is. Wie graag het water volgt, kan ervoor kiezen om het duingebied te combineren met een bezoek aan het Zeerijdtsdijkje, waar je het stromende duinwater verder kunt volgen op haar reis door de weilanden van Bakkum.
Bossen vol tonderzwammen
Wie van bos houdt, kan zich goed vermaken op Landgoed Bakkum. Het grootste deel van het gebied bestaat uit bos, ooit aangeplant voor houtkap. In sommige vakken domineert een specifieke boomsoort, bijvoorbeeld naaldbomen met een ondergroei aan varens of stukken met vooral beuken. In andere delen groeien allerlei soorten door elkaar en het oogt het allemaal wat natuurlijker. Met zoveel bomen, is het genieten van paddenstoelen in de herfst. Opvallend zijn de vele tonderzwammen. Ik ken geen andere plek in de duinen waar ze zo algemeen zijn. Ze groeien met name op de reusachtige witte abelen (zilverpopulieren), die uiteindelijk het onderspit delven. Verspreid over het terrein kom je dan ook veel gevallen bomen tegen, wat het voorheen deftige landgoed een beetje wild karakter geeft.
Heide en wasplaten in het veld
Open veldjes zijn er ook. Zo ligt er ten noorden van de Melkvlakweg een mooi stuk met lage duintjes en valleitjes. Dicht bij het wandelpad staan een aantal grote eiken, waaronder in de herfst een flink aantal boleten uit de grond komen. Even verderop groeit er zelfs struikhei. Een opmerkelijke plaats, zo ver van de kalkarme duinen ten noorden van Bergen. In dit deel van het duingebied komen ook veel wasplaten voor. Deze felgekleurde zwammetjes verschijnen na de eerste regenbuien aan het einde van de zomer en zijn kenmerkend voor duingraslanden. Bekendste is de zwartwordende wasplaat met de roodgekleurde, puntvormige hoed. Vaak krijgen ze gezelschap van soortgenoten (o.a. sneeuwzwammetje, gele wasplaat), koraalzwammetjes en aardtongen.
Deze rondwandeling (groene pijltjes) start vanaf bezoekerscentrum en gaat hoofdzakelijk door de bossen van het landgoed. Onderweg passeer je het meer aan de zuidzijde, inclusief het vogelkijkscherm.
Een korte rondje waarbij je zowel het duingebied bij Bakkum als de aangrenzende weilanden van het Zeerijdtsdijkje bezoekt. De route volgt (deels) de paaltjes van het Wandelnetwerk Noord-Holland.
Aan de zuidoostkant van het meertje voert een kort pad naar een houten vogelkijkscherm met kijkgaten. Op het water zijn vaak veel eenden en ganzen te zien. Soms ook ijsvogel en roerdomp.
Op het natuurplatform Waarneming.nl vind je een overzicht van planten en dieren die zijn waargenomen bij het Meertje van Vogelenzang en het Zeeveld. Inclusief foto's en kaarten.
Sfeervolle gasterij in traditioneel gebouwde houten “schuur” met aangrenzende stallen. Een fijne plek om binnen te stappen voor gebakje, kopje koffie of lunch. Gelegen aan de Herenweg, tegenover de duinen.
Camping Bakkum is de oudste camping van Nederland. Vanaf het terrein loop je direct het bos in. Er zijn bijna tweeduizend plaatsen, waarvan een deel toeristisch wordt verhuurd.
Leestip
Duinen en mensen Kennemerland
Als je meer wilt weten over de geschiedenis en natuur van de duinen tussen Vogelenzang en Bergen, dan mag je dit boek niet missen. Met veel kaarten, foto’s en achtergronden. Het boek is inmiddels uitverkocht, maar nog goed tweedehands te vinden. Of bestel een digitale versie (PDF) bij de uitgever.
Route
Landgoed Bakkum
De bossen van het landgoed liggen ten oosten van Bakkum-Noord. Via Duiningang Noorderstraat, aan de Heereweg richting Egmond, loop je er zo in. Een alternatief is Duiningang Johanna’s Hof, aan de weg naar Castricum aan Zee. Hier ligt ook Bezoekerscentrum De Hoep en Restaurant Johanna’s Hof. Er is een ruime (gratis) parkeerplaats.
Navigatie: Heereweg 114, 1901 ME Castricum
Toegang
Noordhollands Duinreservaat
Het Noordhollands Duinreservaat is toegankelijk van zonsopkomst tot zonsondergang. Wandelen, fietsen en paardrijden is alleen toegestaan op paden en speelvelden. Honden zijn welkom, mits kort aangelijnd. Uitzonderingen zijn aangegeven op borden. Voor toegang tot het gebied heb je een duinkaart nodig. Deze kun je kopen bij een kaartautomaat of via de website van PWN. Alle toegangsregels vind je hier.
Andere bezienswaardigheden in regio Castricum
Bosreservaat Roodaam
Midden in het bos bij Castricum ligt een reservaat waar al tientallen jaren de natuur de baas is. Er staan prachtige krooneiken van 150 jaar oud.
Infiltratiegebied Castricum
Vogels, vogels en nog eens vogels. Ze komen van heinde en verre naar het kraakheldere, stromende water. Vergeet je verrekijker niet!
Wei van Brasser & Doornvlak
Nog niet zo lang geleden werd hier mais en aardappelen geteeld. Nu liggen er duinmeren, natte valleien en graslanden vol bijzondere natuur.